SFTP Nedir? FileZilla ile Güvenli Dosya Aktarımı (Adım Adım)

Klasik FTP, kullanıcı adı–şifre ve dosya içeriklerini düz metin olarak iletir; ağ dinlenirse bilgileriniz görünür. SFTP (SSH File Transfer Protocol) ise SSH tüneli üzerinden şifrelenmiş bağlantı kurar, bu nedenle paylaşımlı Wi-Fi ağlarında bile güvenlidir. Paylaşımlı hosting, VPS ya da dedicated fark etmeden mümkünse her zaman SFTP kullanın.

1) Gerekenler

• Sunucuda SSH erişimi açık olmalı (barındırıcınız “SFTP Only” de diyebilir).

• Kullanıcı adı, sunucu adresi (host/IP) ve port bilgisi. Varsayılan port 22’dir.

• İsteğe bağlı: SSH anahtarı (şifre yerine daha güvenli yöntem).

2) FileZilla ile SFTP Bağlantısı

1. FileZilla’yı açın → Dosya > Site Yöneticisi.

2. Yeni Site deyin, protokol olarak SFTP – SSH File Transfer Protocol seçin.

3. Sunucu: alanadiniz.com veya IP, Bağlantı Noktası: 22.

4. Oturum Açma Türü:

   • Normal → Kullanıcı adı + parola girin.

   • Anahtar Dosyası → “Anahtar Dosyası”nı seçin, .ppk (PuTTY) veya id_rsa (OpenSSH) anahtarını gösterin.

5. Bağlan butonuna tıklayın. İlk bağlantıda sunucu parmak izi (fingerprint) için onay isteyebilir; barındırıcınızın verdiği fingerprint ile uyuştuğunu doğrulayın.

Not: cPanel’de SSH Access menüsünden anahtar oluşturup yetkilendirebilir, ardından .ppk/pem olarak indirip FileZilla’ya tanıtabilirsiniz.

3) Temel Kullanım İpuçları

• Sol panel bilgisayarınız, sağ panel sunucudur. Sürükle-bırak ile aktarım yapabilirsiniz.

• Aktarım türü: Metin dosyaları için Otomatik/ASCII, görseller ve arşivler için Binary genelde uygundur. FileZilla varsayılanı “Otomatik” bırakabilirsiniz.

• İzinler (CHMOD): Bir dosyaya sağ tıklayıp Dosya İzinleri ile 644 (dosya), 755 (dizin) gibi değerler atayın.

• Gizli dosyaları göster: Ctrl+P (Ayarlar) → Listeleme → Gizli dosyaları göster (.htaccess gibi).

4) Komut Satırından SFTP/ SCP (Hızlı Kopyalama)

GUI yerine terminal tercih ediyorsanız:

# SFTP oturumu sftp -P 22 kullanici@alanadiniz.com # Tek komutla dosya gönderme (SCP) scp -P 22 ./site.zip kullanici@alanadiniz.com:/home/kullanici/

• Anahtar kullanıyorsanız: -i ~/.ssh/id_rsa parametresini ekleyin.

• Büyük dosyalarda SCP genellikle daha hızlı ve stabildir.

5) Hata ve Çözümler

• “Connection refused / Network error” → Port 22 kapalı olabilir; sağlayıcınız farklı bir port vermişse onu kullanın.

• “Authentication failed” → Kullanıcı dizini, anahtar yetkilendirmesi (authorized_keys) veya parola hatası. cPanel’de anahtarı Authorize etmeyi unutmayın.

• Bağlandım ama dizin boş → Yanlış kullanıcı/dizin. Paylaşımlı hostlarda yol genelde /home/kullanici/public_html.

• İzin reddedildi → Dosya/klasör izinlerini kontrol edin (dizin 755, dosya 644). Gerekirse sahipliği (owner) barındırıcıya sorulmalı.

6) Güvenlik İçin Küçük Kontrol Listesi

• Parola yerine SSH anahtarı kullanın; gerekirse parolalı anahtar üretin.

• Mümkünse root ile değil, kısıtlı kullanıcıyla bağlanın.

• SSH/SFTP portunu değiştirmek, fail2ban veya benzeri saldırı önleme araçları kullanmak iyi bir fikirdir.

• Paylaşımlı bilgisayarlarda FileZilla’da parolayı kaydetmeyin.

Sonuç

SFTP, FTP’nin modern ve güvenli alternatifidir. FileZilla ile kurulum dakikalar alır; SSH anahtarıyla birlikte kullanıldığında hem güvenli hem pratik bir dosya yönetimi sağlar.